Load-Line Calibration (LLC) là gì ? Và tại sao các bo mạch chủ có LLC lại là lựa chọn tốt nhất cho việc ép xung ?

Ép xung – overclock là môt từ được xuất hiện từ những bộ máy thuở sơ khai, được để ý nhiều hơn và trở thành một định nghĩa từ các bộ vi xử lý cổ lai hy 286 hoặc 386 và phát triển cho tới ngày nay. Nói chung trong một hệ thống máy tính, ép xung là một phương pháp hay kỹ thuật để chạy các thành phần máy tính ( chủ yếu CPU, RAM, VGA ) với một tốc độ cao hơn so với mặc định ban đầu được quy định từ nhà sản xuất. Ví dụ một con CPU i7 7700K có mức xung nhịp ko tính tới tính năng Turbo Boost là 4.2Ghz, nhưng ta có thể đẩy xung nhịp của nó lên tới 5,1Ghz hoặc cao hơn trên tản nhiệt khí.

Thuở sơ khai đó cho tới hiện đại, thì phương pháp ép xung có các điểm tương đồng nhau về cơ bản, chỉ khác biệt ở một vài thay đổi dựa theo sự khác nhau của các vi xử lý trên mỗi vi kiến trúc. Ở hiện tại có tính năng Turbo Boost hoặc ép xung dựa theo Profile có sẵn hay núm vặn tinh chỉnh OC như MSI, thì thời xa xưa tính năng này cũng được tương tự vì một số dòng 386 có tính năng Turbo có thể tăng tốc độ xử lý lên.

Các nhà sản xuất bo mạch chủ luôn đảm bảo cung cấp hiệu suất tối đa và hơn thế nữa, vì thế việc hỗ trợ cho việc ép xung như là một điều tất yếu. Một trong những điều giúp mang lại khả năng ép xung cao, đó chính là Load-Line Calibration (LLC). Người dùng có thể đã nghe nói về Load-Line Calibration (LLC)  một số lần, nhưng nó thực sự là gì và làm thế nào có thể hưởng lợi từ nó? Trong bài viết này, người viết sẽ cho các bạn hiểu các kiến ​​thức cơ bản về Load-Line Calibration và sử dụng nó để tối đa hóa hiệu suất hệ thống dựa trên bất kỳ bo mạch chủ AMD/Intel nào có hỗ trợ tính năng này. Ngoài ra, cũng sẽ giải thích tại sao LLC lại là một tính năng quan trọng như vậy khi tìm kiếm các cài đặt ép xung 24/7 hoàn hảo cho hệ thống.

LLC, tại sao cần thiết?

Các dân chơi ép xung hoặc những người mới tìm hiểu về ép xung, sẽ phải đối mặt với một hiện tượng khó chịu có tên là ‘Vdroop’ hoặc ‘Vdrop’. Vdroop gây ra sự sụt giảm nhẹ điện áp CPU khi tải. Hệ thống không thể duy trì được mức vCore hoàn hảo và cần thiết để giữ cho các cài đặt ép xung một cách ổn định. Điện áp CPU sẽ giảm dưới tải hệ thống đến điểm thường xuyên xảy ra sự cố BSOD ( màn hình xanh chết chóc ). Điều này đặc biệt tệ khi chúng ta muốn hệ thống khi ép xung chạy ổn định 24/7, Vdroop nói chung là một kẻ phá bĩnh niềm vui của những người ép xung.

Một ví dụ về các tác động xấu từ Vdroop: giả sử chúng ta đặt CPU vCore ở mức 1.3v để đạt mức ép xung ổn định 5Ghz, mức voltage 1.3v cấp cho CPU một cách hoàn hảo khi CPU ở trạng thái không tải. Tuy nhiên, khi kiểm tra độ ổn định thông qua phần mềm như Prime95 (có thể có hoặc không có AVX ) và đặt tải 100% cho CPU, điện áp này sẽ giảm xuống còn 1.27v (hoặc thậm chí thấp hơn trong một số trường hợp) và điều này khiến cho hệ thống của chúng ta lúc sẽ không ổn định. Lúc này buộc chúng ta phải tăng thêm điện áp để bù cho phần thiếu hụt này, dẫn tới vi xử lý sẽ ăn điện hơn, nóng hơn và mất ổn định hơn. Ngoài ra, khi chúng ta ép xung bằng cách tăng cường hệ số nhân CPU, dung sai giảm điện áp nhỏ hơn được cho phép vì điện áp tăng tỷ lệ thuận với xung nhịp CPU, khiến cho việc đẩy giới hạn trở nên khó khăn hơn.

Và vì vậy LLC đã được giới thiệu để giải quyết Vdroop. LLC, viết tắt của Load-Line Calibration hay Hiệu chỉnh dòng tải. Tính năng này sẽ áp dụng điện áp bổ sung khi cần cho CPU để đảm bảo vCore ổn định hơn khi tải (gần nhất với mức vCore được đặt thủ công) và giảm thiểu khoảng cách giữa điện áp CPU khi không fulload và khi fulload . Vì vậy, LLC là thiết lập vàng khi tìm kiếm khả năng ép xung CPU hoàn hảo 24/7. Nhưng trước khi các bạn tiếp tục kích hoạt LLC trong BIOS hệ thống của mình, có một vài điều các bạn cần biết.

Các cấp độ khác nhau của LLC

Vì thiết kế sức mạnh của mỗi bo mạch chủ là khác nhau, điều này gây khó khăn cho việc tạo 1 cài phù hợp để khớp với mức vCore được tạo. Chẳng hạn, ở dòng bo mạch chủ cấp thâp với thiết kế VRM cơ bản sẽ rất khó để triển khai được điều này. Mặt khác, LLC trên bo mạch chủ cao cấp có thể dẫn đến các hành vi không mong muốn như quá tải trên các vi xử lý khi hoạt động ít tải hơn. Vì mỗi cấu hình bo mạch chủ và CPU có thể phản ứng khác nhau với LLC, thật khó để thiết kế 1 cài đặt LLC được đặt tại chỗ, bao gồm tất cả các cấu hình. Đây là lý do tại sao các bạn sẽ thấy nhiều cài đặt trong BIOS khi xem LLC cho một số bo mạch chủ (0%, 25%, 50%, 75%, 100% hoặc Chế độ 1, Chế độ 2, v.v.).

Để cho thấy việc xử lý Vdroop dễ dàng như thế nào hiện nay, các bạn hãy nhìn vào thiết lập bên dưới, thiết lập này bao gồm một bo mạch chủ MSI Z370 GAMING PRO CARBON AC kết hợp với CPU Intel i7-8700K và đặt CPU Load-Line Calibration Control trong BIOS thành ‘Chế độ 1’, trong đó BIOS là thiết lập tích cực nhất. Mức vCore được thiết lập là 1.3v và ép xung CPU lên 4,8 GHz để kiểm tra độ ổn định 100%. Phần mềm thử nghiệm để tải nặng CPU là Prime95.
Kết quả như bên dưới, phần mềm CPU báo 1.304v vCore khi tải, gần như là chính xác so với những gì mà chúng ta đã đặt tham số trong BIOS. Ngoài ra, mức vCore 1.304v cũng được áp dụng ở chế độ rảnh. Đây là kịch bản hoàn hảo cho bất kỳ người ép xung nào để đẩy hệ thống của họ và tối đa hóa sự ổn định của CPU khi làm như vậy. Đối với bo mạch chủ MSI Z370 GAMING PRO CARBON AC được sử dụng trong thử nghiệm trên, nó chỉ có một cài đặt cho LLC có tên là ‘Chế độ 1’. Tuy nhiên, như đã đề cập trước đó, cũng có những sản phẩm cao cấp khác có nhiều cài đặt LLC để lựa chọn. Vì vậy, cài đặt nào chúng ta cần để đạt được 100% điện áp giống như thiết lập?LLC khi hoạt động: Đừng lạm dụng nó

Tinh chỉnh là từ khóa ở đây. Kiểm tra cài đặt nào hoạt động tốt nhất cho thiết lập khi ép xung, dừng hiệu ứng Vdroop mà không bị quá tải khi CPU không hoạt động. Trong hầu hết các trường hợp, cài đặt 50% hoặc 75% LLC là đủ. Những chuyên gia ép xung muốn đẩy giới hạn lên cao sẽ thiết lập cài đặt 100%, trong hầu hết các trường hợp. Tìm đúng cài đặt là chìa khóa để đảm bảo khả năng ép xung sẽ ổn định trong mọi điều kiện. Tuy nhiên, hãy cẩn thận với việc ép xung nhịp CPU lên cao nhằm sử dụng 24/7, vì lúc này sử dụng điện áp cao hơn được cho là làm giảm tuổi thọ của nó. Mặc dù LLC rất tuyệt, nhưng chúng ta nên sử dụng nó một cách cẩn thận, tương tự như đối với việc áp dụng vCore cao hơn cho CPU của mình.

Phần kết luận

Khi ép xung, đặc biệt là để tìm được khả năng ép xung 24/7 tốt, hãy luôn đảm bảo cài đặt LLC có trong BIOS của bo mạch chủ và bật nó lên. LLC thực sự có thể giúp chúng ta nhận được thêm 100 MHz từ hệ thống của mình đồng thời cải thiện tính ổn định khi ép xung. Tuy nhiên, như để ép xung nói chung, LLC cũng nên được sử dụng cẩn thận. Một số bo mạch chủ và cấu hình có thể làm quá tải CPU trong một số trường hợp, làm suy giảm tuổi thọ CPU nhanh hơn khi vượt quá giới hạn điện áp nhất định (cũng phụ thuộc vào tản nhiệt được sử dụng).

May mắn thay, tất cả các bo mạch chủ trung và cao cấp hiện nay đều hỗ trợ LLC và sẵn sàng đưa bất kỳ CPU nào lên một tầm cao mới.